21 Temmuz 2009 Salı

Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim

Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim



Muhabbet kuşunuzu eğitmek ve konuşmayı mı öğretmek istiyorsunuz ? O halde aşağıda yazılan metodları denemeye başlayın.

Eğitime başlama aşamaları

Kuşunuzu eğitmek için en önemli olan ilk şey onun size güvenini sağlamaktır.Eğitime başlamamış olsanız dahi her zaman yavaş hareket edin ve yumuşak ses tonuyla konusun.Kuşunuza zarar verecek ya da ürkütecek hiç bir şey yapmayın.Özellikle kafesin yanında gürültü yapmayın ve kuşunuzun başının üstüne ani hareketlerden kaçının.Kuşunuz eğer başka insanların elinde alışmadıysa, size güvenmeyecektir. Böylece ilk aşama onun güvenini sağlamak olacaktır.

1. Bölüm
Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim

Güvenini sağlamak: Amacımız kuşunuz ve sizin aranızdaki güveni sağlamak. Bu aşama en az 10-15 dk sürmelidir ve size bunu günde 2-3 kez yapmanızı tavsiye derim.

1. Adım: Bildiğiniz gibi kuşunuz ellerden korkarlar. İlk olarak kuşunuzun göreceği şekilde ellerinizi kafesin yanına koymaktır. Elinizi o şekilde tutun ve yumuşak ses tonuyla konuşmaya başlayın.Ona korkulacak bir şey olmadığını hissettirin. Zaman geçtikçe ona zarar vermeyeceğinizi anlayacak ve rahatlayacaktır. 3-4 gün bunu tekrarladıktan ve kuşunuz bu harekete alıştıktan sonra 2. adıma geçebilirsiniz. Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim



2. Adım: Şimdi kafesin kapağını yavaşça açın ve kuşunuzu korkutmadan elinizi içeri sokun. Başta korkabilir ama alışana kadar hareket ettirmeden elinizi içeride tutun, bir süre sonra rahatlayacaktır.Bunu kuşunuz alışana kadar 4-7 gün yapmaya devam edin.

Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim


3. Adım: Bu adımda ise, elinize darı yada yeşillik alarak elinizi kafesin içinde tutmanız.Bir tüneğin yanına elinizi yaklaştırın ve elinize gelmesini bekleyin, bu zamanınızı alabilir ama sabretmeniz gerekir. 3-5 kez denemelisiniz böylece kuşunuz rahatlayacak ve sonunda elinizden yeme yiyecektir.Kuşunuz bu aşamayı tamamlayana kadar diğer aşamaya geçmeyiniz.

2. Bölüm

Elde evcilleştirme: Bu bölümün amacı da, kuşunuzu kafesin dışında elinize alıştırmaktır.10-15 dakikanızı alır ve günde 2 kez yapmanızı tavsiye ederim.
Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim


1. Adım: Kafesin içinde parmağınızı bir tünek gibi düz tutun ve üzerine çıkmasını sağlayın.Eğer çıkmıyorsa, ayaklarının altına yaklaştırın ve üstüne atlamasını sağlayın. Ya da yem vererek elinize gelmesini sağlayabilirsiniz.

2. Adım: Kuşu elinize aldıktan sonra yavaşça dışarı doğru çıkartabilirsiniz. Eğer geri kafesin içine atlarsa sıkılmadan bu işlemi tekrarlayın.Bunda da başarılı olamazsanız yem vermeyi deneyebilirsiniz. Kuşunuzu kesinlikle elinizle yakalamayın, bu onun güvenini incitecektir.Eğer problemsiz bir şekilde bu adımı atlatabilirseniz, diğer adıma geçebilirsiniz.

3. Adım: Kuşunuzu dışarı çıkardığınızda ilk yapacağı şey, şaşkınlığından ötürü, kafese geri uçmak olabilir. çünkü o kafese alışmıştı ve orassı onun için güvenl, bir yerdi. Siz bu durumda kafesin üstünde onu bırakın ve etrafı keşfetmesi ve kafesin etrafında dönerek dışarıda olmaya alışması için ona biraz zaman tanıyın. Elinize yine yem alarak uzatın ve elinize gelmesini sağlayın.

3. Bölüm
Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim


Bu bölümde ise evcilleştirmeyi tamamlamayı anlatacağım.Öncelikle oda da, pencerelerin, havalandırmanın kapalı olmasına, ateş gibi yanıcı ve zarar verici maddelerin olmamasına dikkat edin.Oda temiz ve toplu olmalıdır. Kuşunuzu evcilleştirmeye başlamadan önce odayı özel olarak hazırlayın. Her adım en az 15-20 dk sürmeli ve bu işlem günde 1-2 kez uygulanmalıdır.

1. Adım: Kuşunuzu elinizin üstünde emniyetli, emin bir odaya götürün.Yürüdüğünüzde kafese doğru geri dönerse, elinize tekrar alın ve pes etmeyin.Kuşu, kafesi göremeyeceği şekilde tutun.Elinizle yem ya da biraz meyve verebilirsiniz. Onunla nazikçe konuşun, sevin, okşayın. Eğer bundan hoşnut olmaz ve kaçarsa kaçtığı yerden tekrar alın ve aynı şekilde eğitmeye devam edin.Günde 3-5 kez bu işlemi tekrarlayın.
Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim

2. Adım: Şimdi ise eğitime geldi sıra. Bu sefer yemi eğitim için kullanacağız. Parmağınızda olan kuşunuzun, diğer elinizin parmağına adım atmasını sağlayacağız.Ayaklarının altına doğru diğer parmağınızı götürün ve adım atarak öbür parmağınıza atlamasını bekleyin, eğer başarılı olursa ona ödül olarak yem verin ve bu işlemi tekrarlayın. Böylece parmaklarınızın arasında gezmeye alışacaktır.
Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim

3. Adım: Artık eğitim sürecinin sonuna geldik. Birbirinize iyice alışana ve tanıyana kadar pratik yapmanızı öneririm. Muhabbet kuşlarının iç güdüsel isteği, her zaman yükseklerde olmaktır böylece kendilerini daha güvende hissederler.Omuzunuza çıkmasını ve ordan elinize gelmesini sağlayın. Bu onun çok hoşuna gidecektir. Güzel şeyler yaptığında ona ödül olarak sevdiği yiyeceklerden verin ve bu işlemi tekrarlayın ki hem öğrensin hem de size daha çok alışsın.

Artık kuşunuz evcilleşti ve ona istediği yere uçmasına izin verebilirsiniz. Evinizin emin olan ve kuşun rahat edebileceği odalara salabilirsiniz. Hatta eğer televizyon izlemek isterseniz, oturma odasına omzunuzda gelmesine izin verebilirsiniz.onu evdekilerle de tanıştırın, korkmasına engel olun. Klima ve benzeri hava sirkulasyonlarını kapatın, pencerelerin açık olmadığına dikkat edin.Birbirinizi daha iyi tanıyın ve muhteşem iki dost olun... Muhabbet Kuşu Evcilleştirme ve Eğitim

Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

Aksesuar

Kafes – muhabbet kuşlarının sayısına göre uygun ölçülerde bir kafes seçin. Tek bir muhabbet kuşu için en az 45cmX45cm ölçülerinde bir kafes. Kafes enine veya boyuna ne kadar geniş olursa o kadar iyidir.

Yemlik ve Suluk – eğer kafesle birlkte gelmiyorsa satın alın veya daha büyüklerini alın.

Tünekler – kafesi çeşitli şekillerde ve boyutlarda tünekler yerleştirin ve bunlardan en az biri ağaç dalından doğal tünek olsun.
Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

Yem – Muhabbet kuşları için üretilen kaliteli ve ambalajlı yemlerden satın alın.

Gaga Taşı – mürekkep balığı kemiği veya alçıdan yapılmış gaga taşı

Mineral blok (örn, witte molen)

Oyuncaklar – kafes için çeşitli oyuncaklar seçin. Basit ziller, halkalar ve plastic toplar hem ucuz hem de favori oyuncaklardır. (kesinlikle ayna kullanmayın)
Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

Siyah & Beyaz Gazete – kafes zemine koyabilirsiniz, mümkünse mürekkepsiz kağıt örneğin saman teksir kağıdı kullanın.

İnce Bir Örtü – geceleri kafesin üstünü örtmek için.

Eve Getirmeden Önce Hazırlıklar

Araştırma – acil durumlarda muhabbet kuşunuzu kotrole götürebileceğiniz çevredeki veteriner poliklinklerini ve hayvan hastanelerini araştırın.

Kontrol – kuşunuzu eve getirdikten sonra veterinerinize kotrole götürebilirsiniz.

Temizlik – kafes de dahil tüm yeni ve eski aksesuarları yıkayın.Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat


Düzenleme – muhabbet kuşunuzun duracağı odayı düzenleyin, kuşunuzu saldığınızda onun için tehlikeli olabilecek şeyleri ortadan kaldırın.

Stresten Arındırma – muhabbet kuşunun yeni bir ortama gelmesi kuşunuz için stresli bir durumdur bu yüzden stress unsurlarını ortadan kaldırmalısınız, örneğin klimayı kapatın, ortama alışana kadar onu kendi haline bırakın.

Yerleştirme – kafesi tüm aksesurları ile birlikte odadaki daimi yerine yerleştirin. Kafesi oyuncaklarla doldurmayın ki muhabbet kuşunuza rahatça dinlenebileceği bir alan bırakın.


Muhabbet Kuşunuzu Seçerken
Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

Evcil hayvan mağazası / Üretici

• Evcil hayvan mağazası veya üreticinin ortamı temiz ve düzenli olmalı.

• Tüm muhabbet kuşları temiz su ve yemle besleniyor olmalı. (yosun tutmuş suluklar, kirli yem kapları olmamalı)

• Kümesdeki kuşları canlı, hareketli olmalı.

• Kümeste hiç hasta kuş bulunmamalı

Hastalık Belirtileri
Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

• Kabarık tüyler

• Burun delikleri çevresindeki tüylerde bozukluk

• Uyuşukluk

• Kusma

• Denge sorunu

• Kanat ve kuruk tüylerinde eksiklik

• Gözler, cere, gaga ve ayaklarda pullanmalar

• Poposuna yapışık dışkı

Sağlıklı Muhabbet Kuşu

Sağlıklı ve Canlı – muhabbet kuşunuzu seçerlen dikkat etmeniz gereken en önemli factor budur.

Sağlıklı Muhabbet Kuşu:
Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

• Canlı, oyuncu ve kümesteki diğer kuşlarla iletişim halindedir

• Ağırlığı iyi olmalı (elinize aldığınızda göğüs kemiğinin her iki tarafı da dolgun olmalı)

• Temiz ve parlak gözleri olmalı

• Yukarıdaki listedeki hastalık belirtilerinden hiç birini taşımamalı

Yaş – eğer evcilleştirmek istiyorsanız 4 aylıktan daha küçük bir muhabbet kuşu seçin.
Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

4 aylık veya daha küçük muhabbet kuşu:

• Normal mutasyonlarda koyu siyah gözler

• Normal mutasyonlarda yine kafada çizgiler

Karakter – muhabbet kuşlarını seyredin ve onlarla iletişim kurmaya çalışın.

Arzu edilen karakter özellikleri:

• Meraklı

• Oyuncu

• Evcilleştirilebilir , parmağınıza aldığınızda orada bir sure kalıyor olmalı.

Renk seçimi – size bağlı. Muhabbet Kuşu Alırken Dikkat

Muhabbet Kuşu Hastalıkları

Muhabbet Kuşu Hastalıkları

Muhabbet Kuşlarının Sağlık Karnesi

Muhabbet kuşları, bütün kuşlar gibi hastalıklarını çok iyi gizlerler. Bu, yırtıcıların hasta ve zayıf kuşlara odaklanmaları nedeniyle oluşturdukları bir kendini koruma mekanizmasıdır. Bu yüzden kuşunuz hasta olduğunu belli ettiğinde, gerçekten ciddi/ileri şekilde hastadır ve uygun tedavi sağlanmazsa çok yakında ağırlaşacağını öngörebilirsiniz.
Evcilinizi her gün gözlemleyerek onun normal davranışını öğreneceğinizden, sıradışı gelişmeleri fark edebilirsiniz. Aşağıda hastalıkların olası göstergelerinin listesi yer almaktadırve bir veteriner hekime danışılması gerekmektedir. Muhabbet Kuşu Hastalıkları


Dikkat edilmesi gereken hastalık işaretleri

Kritik / ciddi ve veteriner hekim tedavisi gerektiren belirtiler:

* Solunum problemleri / anormal nefes alış,
* Sürekli aşağı / yukarı hareket eden kuyruk,
* Gaga/ağız, göz veya burun deliklerinden akıntı,
* Yüz ve kafa tüylerinin sümüksü madde ile kaplanması, yarı sindirilmiş yem ve anormal dışkı,
* Anormal tüy, anormal tüy gelişimi/değişimi/dökümü,
* Kanama
* Başın, kuyruk veya kanatların düşmesi, bükülmesi,
* Soluk veya şişmiş gözler,
* Tünekte duramamak, düşmek,
* Kamburlaşma,
* Vücutta yumru veya şişlikler,
* Kafes tabanında oturma,
* Kusma,
* Kilo kaybı, zayıflama.

Veteriner hekime danışılmasını gerektiren ciddi olabilecek belirtiler:
Muhabbet Kuşu Hastalıkları

* İştahın kaybı,
* Kabarma ve düzensiz görünüş,
* Anormal dışkı,
* Sıradışı tüy yolma,
* Anormal uyku düzeni (Sürekli uyuma, normalde bir ayak yerine iki ayakla tüneğe tutunarak başın, kanatın altına sokulması, baş kanatlara çevrildiğinde gözlerin yalnızca kısmen kapatılması),
* Normal faaliyetlerindeki herhangi bir değişiklik (Konuşma, ötme, oyuncaklarla oynama, diğer kuşlar veya insanlarla etkileşim, enerji düzeyinin azalması, farklı yerlerde tüneme),
* Yolunu bulamama,
* Olağandan fazla su içme,
* Kirlenmiş dışkılık.

Hastalıklar / belirtiler genellikle aşağıdaki nedenlerden oluşurlar:
Muhabbet Kuşu Hastalıkları

* Kötü beslenme: A vitamini ve kalsiyum yetersizliği, beslenme zincirindeki en ortak eksikliklerdir. Verilen besinler, birçok diğer yiyecekten yağ oranı açısından yüksek olduğunda, bu kuşlar çoğunlukla aşırı şişmanlayacaktır. Fazla kilolu kuşlar, romatizma ve karaciğer yağlanmasına karşı daha hassastırlar.
Ne yapabilirsiniz: Yeşil yapraklı sebze, kırmızı veya sarı portakal suyu, beta karoten içeren sebzeler gibi sağlıklı besinler verilmelidir. Kalsiyum blokları da kalsiyum eksikliğini gidermek için sağlanmalıdır. Hastalıktan etkilenmiş kuşların beslenmesi için bunların yerine filizlenmiş tohumlar da verilebilir. Filizlenmiş tohumlar, filizlenmenin süreci tohumlardaki yağ içeriğini azalttığı için daha sağlıklıdır ve yağ oranı daha düşüktür, genellikle filizlenmiş tohumların kuşlar tarafından kabullenilmesi taze meyve ve sebzelere göre daha çok kolaydır. Muhabbet Kuşu Hastalıkları

* Kötü huylu tümörler, lenfomalar ve yağ tümörleri (tek tip diyet neden olabilir): Tümörler, iyi huylu veya kötü huylu (kanserli) olabilir ve herhangi bir organ veya sistemi etkileyebilir. Bazı kuş türlerinde, iyi huylu yağ tümörlerinin (Lipoma) gelişimi daha kolay olmaktadır.
* Yağ tümörleri (lipoma) genellikle, fazla kilolu amazon papağanı, gül-göğüslü Avustralya papağanı ve muhabbet kuşlarında görülür. Daha yaşlı kuşlarda, yumurtalık tümörü, testis veya böbrek tümörü şeklinde belirerek , etkilenen taraftaki siyatik sinirinde baskı yapar, daha çok ayak veya bacağın aksamasına neden olmaktadır.
* Lifli tümörler (Fibroma), kanatta bulunan tümörlerdirve cerrahi olarak çıkarılmaları gerekebilir. Bazı vakalarda, kanadın kesmesi zorunlu olabilir.
* Gut hastalığı; böbrek hastalığı veya metabolik bir problemden kaynaklanır. Zaafiyet durumda veya ilerlemiş hastalıklarda ortaya çıkar.
* Şeker hastalığı ; insülinle tedavi edilebilir.
* PBFD ve Polyoma viral enfeksiyonları
* Üreme sistemi problemleri, yumurta tıkanması, yumurta peritoniti, aşırı yumurta üretimi ve karın fıtığı gibi.
* Giardia enfeksiyonları (paraziter hastalık), sindirim sistemindeki kusma ve ishal gibi sorunlar. Muhabbet Kuşu Hastalıkları

* Ayrıca yüksek oranda duyarlı oldukları hastalıklar: Polyoma , Psittacine Gaga ve tüy hastalığı (PBFD), Tüy yolma,. Ur gelişimi (kanser)....Muhabbet kuşları diğer evcillerde daha fazla tümöre yakalanırlar. Böbrek, yumurtalık, testis and karaciğer tümörleri en çok görülenlerdir.... Parazitler: Yüz oyucu parazitler en sık rastlananlardır ve İvermectin içeren ilaçlarla tedavi edilirler.... Tüy kistleri, . Tüy bitleri, French Moult , Pullu yüz / pullu bacak, Aspergillosis (solunum yolu hastalığı). Muhabbet Kuşu Hastalıkları

Muhabbet Kuşlarında Üretim Sırasında Karşılaşılan Problemler ve Üretimin Püf Noktaları

Muhabbet Kuşu Üretimi

A. Giriş

Muhabbet kuşlarından yavru almak sanıldığı kadar zor değildir. Üretimi zorlaştıran ve kolaylaştıran en önemli faktör kuşlarınızın karakteridir. Bazı çiftler en kötü bakımla sorunsuz bir şekilde yavrulayıp, yavru büyütürken bazı çiftler en iyi bakım ve şartlarda anlaşmalarına rağmen bu çiftlerden yavru almak mümkün olmamaktadır. Üretimde şans faktörü de unutulmamalıdır. Herşey yolunda gitse bile son aşama olan yavrunun bağımsızlığını kazanmasında sorun çıkabilir. Yem kırmayı bir türlü öğrenemeyen yavrular 2. ayını doldurmadan ölebilir.Muhabbet Kuşu Üretimi



100 çift muhabbet kuşu olan bir üretici düşünün.Bu üretici damızlık olarak kendine seçtiği çok güzel bir dişi yavruyu 1 yaşına kadar özenle yetiştiriyor. Daha sonra yetişkin olan kuşu salmada anlaştığı bir erkek kuşla üretim kafesinde eşe atıyor fakat dişi yumurtlamıyor. Üretici bir süre sonra bu kuşu farklı bir kuşla eşe atmayı deniyor fakat bu sefer de yumurtalar boş çıkıyor. 3. denemesinde ise erkek yumurtaları kırıyor. Kuş 2 yaşına geldiğinde hala yavru alamayan üretici bu kuşu elinden çıkarabilir veya elinde tutup denemeye devam edebilir. Üretimde başarılı olmak için unutulmaması gereken 3. unsur ise sabırlı olmaktır.Muhabbet Kuşu Üretimi


Üretim Sırasında Karşılaşılan Problemler

Muhabbet kuşlarının üretimi sırasında sayısız sorunla karşılaşabilirsiniz. Bu sorunlar bazen dayanılmaz hale gelebilir, sinirsel olarak çok fazla yıpranmanıza sebep olabilir. Bu sorunlarla karşılaştığınızda bazen en iyi çözümün yuvalığı çıkarmak olduğunu düşünürsünüz.Muhabbet Kuşu Üretimi

B. Üretime Başlarken Karşılaşılan Problemler

1. Eş beğenmeme: Tek bakılan bir muhabbet kuşuna eş alırken bu makaledeki eş/çift seçimi veya tanıştırma nasıl yapılmalıdır ? bölümünü okumalısınız. Eğer kuşunuz eşini kendi seçmediyse eve yeni gelen arkadaşıyla anlaşmaları çok uzun bir zaman alabilir veya hiç bir zaman birbirlerine ilgi duymayabilirler. Bu aşamada kuşların sahibinin fazlasıyla sabırlı olması gerekir. Eğer bir araya getirdiğinizde kavga etmiyorlarsa onlara eş olabilmeleri için 2-3 ay süre tanımalısınız. Hala anlaşmıyorlarsa eş değiştirmeye gidilebilir.Muhabbet Kuşu Üretimi


2. Eşlerin anlaştıkları halde çiftleşmemesi: Yapılması gereken ilk şey bakım koşullarının ve kuşlarınızın fiziksel durumlarının gözden geçirilmesidir. Örneğin çiftlerden biri tüy dökümü döneminde olabilir. Tüy dökümünde olan bir muhabbet kuşu fiziksel olarak yorgun ve yıpranmış olduğu için muhabbet kuşunun çiftleşme isteği duymaması çok normaldir. Genelde erkek muhabbet kuşları her zaman çiftleşmek isterler ama dişi muhabbet kuşları belirli dönemlerde hazır olurlar. Dişi muhabbet kuşlarında cere rengi kuşun üremeye elverişli olup olmadığı konusunda bizlere bilgi verir. Cere rengi kahverengi ise üremeye elverişli, açık mavi/beyaz ise üremeye elverişli olmadığı şeklinde yorumlayabiliriz ama bu %100 güvenilir bir tespit değildir. Dişi muhabbet kuşu cere rengi beyaz olduğu durumda bile yumurtlayabilir.
Kuşların çiftleşmemesi onların bakım koşullardan da kaynaklanabilir. Örneğin dişi muhabbet kuşu yuvalığın içinin karanlık olmasını ister. Eğer yuvalığın girişi güneşe bakıyo ve içeri ışık giriyorsa dişi muhabbet kuşu yuvalığa girmeyi ve çiftleşmeyi istemeyebilir. Hiç uçurulmayan ve aşırı derecede kilolu muhabbet kuşları da çiftleşme konusunda isteksiz davranırlar.Muhabbet Kuşu Üretimi


3. Dişi muhabbet kuşunun yumurtlamaması: Bazen dişi ve erkek muhabbet kuşları çiftleştikleri halde ve dişi vaktinin çoğunu yuvalıkta geçirdiği halde dişi muhabbet kuşu yumurtlamayabilir. Bu durum kuşun yaşı veya sağlık durumu ile ilgilidir. Kendinize ilk sormanız gereken soru kafesinde kalsiyum ihtiyacını karşılayabileceği mürekkep balığı kemiği veya alçıdan gaga taşı var mıdır ? Eğer bunda sorun yoksa kuşun poposunu kontrol edebilirsiniz. Bazen dişi muhabbet kuşları üreme sistemlerindeki kist benzeri yapılar sebebiyle yumurtlayamıyorlar. Eğer poposunda anormal bir şişlik varsa ve yumurtlamıyorsa veterinere gitmenizde fayda var. Yumurta tıkanması durumuna kuluçka sırasında karşılaşılan problemler bölümünde değinilmiştir. Eğer dişi muhabbet kuşunuz 3-4 haftadır yuvalıkta duruyor ve hala yumurtlamıyorsa yuvalığı çıkarmanızda fayda vardır.Muhabbet Kuşu Üretimi


4. Dişi muhabbet kuşunun yuvalığa girmemesi: Dişi muhabbet kuşu bazen kafese takılan yuvalığa hiç ilgi göstermez. Bunun sebebi dişinin üreme için kendini hazır hissetmemesi veya rahatsız olduğu bir şey olabilir.

5. Eşlerden birinin yumurtaları kırması, yuvadan atması veya yemesi: Bu üç durumun da farklı sebepleri olabilir. Örneğin kalsiyum ihtiyacını karşılayamayan (kuşun kafesinde mürekkep balığı kemiği yoksa) dişi muhabbet kuşu yumurtladığı gibi kendi yumurtalarını yiyebilir. Dişi muhabbet kuşu yumurtanın boş olduğunu anlarsa yuvalıktan atabilir. Bazı dişi muhabbet kuşları aşırı derecede hashas olurlar ve rahatsız edildiklerinde yumurtalarını kırabilirler. Dişi muhabbet kuşları yumurtadan yavru çıkmayacağını anladıkları zaman veya kıskançlık sebebiyle yumurtalarını kırabilir/yiyebilirler. Bir tanıdığımın başına gelen bir olayı anlatmak istiyorum. Sürekli yumurtlayıp sorunsuz bir şekilde yavru büyüten bir çift muhabbet kuşunun yanına kuşların sahibi başka bir kafeste bir çift muhabbet kuşu daha getiriyor. Ertesi gün eski çiftinin kuluçkada olan dişisinin yuvalığa hiç girmediğini farkediyor ve yuvalığın kapağını açtığında 6-7 tane yumurtanın hepsinin yokoldugunu görüyor. Yavruların yumurtadan çıkmasına bir kaç gün kala dişinin tüm yumurtaları yediği ortaya çıkıyor. Bu örnekte de görülebileceği gibi kuluçkadaki muhabbet kuşları bize önemsiz gibi görünen şeylerden rahatsız olup yumurtalarına zarar verebiliyorlar.
Muhabbet Kuşu Üretimi

6. Boş/dollenmemiş yumurtalar: Dişi ve erkek muhabbet kuslarınızın çiftleştiklerini gördüğünüz ve dişi de yumurtaların üstünde durduğu halde günü geldiğinde yumurtalardan yavru çıkmayabilir. Yumurtalari kırıp içine baktığınızda sadece kurumuş yumurta sarısı görüyorsanız bu durumda eşlerden birinin üreme konusunda problemli olduğunu düşünebilirsiniz. Örnegin çok yaşlı bir erkek muhabbet kuşuna sahipseniz her kuluçkada yumurtaların bir çoğunun veya tamamının döllenmemiş olması olağan bir durumdur. Üst üste bir kaç kuluçka sonunda hala boş yumurtalar varsa eş degiştirme yoluna gidebilirsiniz.Muhabbet Kuşu Üretimi


7. Kabuksuz ve garip şekilli yumurtalar: Kabuksuz ve garip şekilli yumurtalar büyük ihtimalle dişi muhabbet kuşunun bünyesi veya bakım koşuları ile ilgilidir. Geçirdiği bir rahatsızlık, vücuttaki mineral eksikliği gibi sebepler de kabuksuz ve anormal şekilli yumurtaların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Dişi muhabbet kuşu normalden daha uzun ve ince yumurtalar yumurtlayabilir ve bu yumurtalardan sorunsuz bir şekilde yavru çıkabilir. Genelde bu tür yumurtalar kötü beslenen kuşlarda görülür.


C. Kuluçka Sırasında Karşılaşılan Problemler

1. Eşlerden birinin yavrulara zarar vermesi: Bu durum için çesitli örnekler vermek mümkündür. Dişi tekrar yumurtlamak isterse yavrulardan genellikle en küçük olanına zarar verebilir. Dişi muhabbet kuşu, diğer yavrular zaten büyümüş ve yuvadan atlamak üzere oldukları için en küçük yavruya zarar verir. Erkek muhabbet kuşu da yavruları kıskanıp dişinin kendisiyle ilgilenmesine isterse yavrulara zarar verebilir. Ayrıca dişi muhabbet kuşlarının stres sebebiyle yavrulara zarar vermesi sözkonusudur. Örneğin kuluçka süresince ve yavruların yumurtadan çıktığı andan itibaren iyi beslenemeyen bir dişi stres olup yavruların kafasını gagalayabilir veya tüylerini yolabilir. Bu durumda eslerden hangisinin yavrulara zarar verdigini bulup onu ayirmak gerekir, kafeste yavrularla tek kalan anne veya babanin da yavrulari beslediginden emin olmaniz gerekir. Yavrularla yalniz kalan muhabbet kusu cok buyuk olasilikla yavrulari besler ve buyutur. Zaman zaman ayirdiginiz kusu kafese geri koyup bir sure izleyebilirsiniz. Yavrulara hala zarar veriyorsa yine ayirmaniz gerekir.Muhabbet Kuşu Üretimi


2. Eşlerden birinin ölmesi: Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra eşlerden biri ölürse yavruların yaşama olasılığı da azalır. Eger yavru sayisi fazlaysa bu durum yalniz kalan muhabbet kusu icin fazlasiyla yipratici olur. Bu durumda yavrularin yasama sansini arttirmak icin yapilmasi gereken en dogru sey kuluckada olan yavrulu baska ciftleriniz varsa yavrulari onlarin altina koymaktir. Boyle bir imkaniniz yoksa ve yalniz kalan muhabbet kusu yavrulara bakmaya devem ediyorsa sorun biraz olsun asilir. Bu asamada siz de zaman zaman yavrulari siringa yardimi ile elle besleyebilir ve yalniz kalan muhabbet kusuna yardimci olabilirsiniz. Eslerden biri oldugunde kalan muhabbet kusu yavrulara bakmayi tamamen reddebilir. Bu durumda yavrulari baska ciftlerin altina koyma sansiniz yoksa sizin insan ustu bir caba gostermeniz gerekir. Yavrular cok kucukse beslenmeleri ve sicak tutulmalari cok zor oldugu icin yavrulari yasatmak neredeyse imkansizdir. Yavrularin elle beslenmesi ile ilgili ayrintili bir yazi kutuphane yeralmaktadir.Muhabbet Kuşu Üretimi


3. Yavruların ezilerek veya başka sebeplerle ölmesi: Yavrular yumurtadan ciktiktan sonra cesitli sebepler olebilir. Ornegin ilk defa kuluckaya yatan 1 yasindaki genc disi bir muhabbet kusu cok acemi oldugu icin yumurtadan cikan yavrularin uzerine basarak yavrularin ezilmelerine ve olmelerine sebep olabilir.

4. Yumurta tıkanması, kuluçka sırasında eşlerden birinin hastalanması, tüye girmesi: Bu tur durumlarda kulucka sonlandirilmali ve yuvalik sokulmelidir. Yumurta tikanmasi ile ilgili ayrintili bir yazi kutuphane hastaliklar kategorisinde yer almaktadir.

5. Yavruların yeterince beslenememesi: Ozellikle yavrulardan en kucugu kardesleri ile kiyaslandiginda gelisimini daha gec tamamlar. Buyuk olan yavrular anneleri tarafindan daha fazla beslenirler.Yavrularin elle beslenmesi ile ilgili ayrintili bir yazi kutuphane yeralmaktadir.Muhabbet Kuşu Üretimi


6. Dişinin yavrular yuvalığı terketmeden tekrar yumurtlaması veya eşlerin tekrar çiftleşmeye başlaması:
Muhabbet kuslari bazen yuvaliktaki yavrular henuz buyumeden ve yuvaliktan atlamadan tekrar ciftlesmeye baslayabilir ve disi yumurtlayabilir. Bu durumda ciftler yuvaliktaki yavrularina bakmaya devam ederler. Yuvaliktaki yumurtalari toplayip erkek ve disinin yavrularla daha fazla ilgilenmelerini saglayabilir veya hic karismayabilirsiniz.Muhabbet Kuşu Üretimi


7. Yavruların yuvalıktan erken atlamaları veya atılmaları: Yavrularin yuvaliktan atlamalari 4-5 haftalik olduklari doneme denk gelir. Bazen 3 haftalik yavrularin da yuvaliktan atladiklari veya anne-babalari tarafindan atildiklari olur. Bu durumda yapilacak en dogru davranis yavruyu yuvaliga geri koymaktir. Esler yavruyu tekrar tekrar yuvaliktan atmaya devam ediyor ve yavruya zarar da veriyorlarsa yavruyu baska bir kafese almak gerekebilir. Bu durumda yavrunun yem yediginden emin olunmali yemiyorsa da tekrar anne-babasi ile ayni kafese konmalidir.

8. Kuluçka sırasında eşlerin kavga etmesi: Bazen kuluçka sırasında eşler birbirleriyle şiddetli biçimde kavga edebilirler. Örneğin erkek muhabbet kuşu tekrar çiftleşmek ister fakat dişi yavrularla ilgilenmeyi seçerse dişi ve erkek birbiriyle kavga edebilir. Erkek muhabbet kuşları bazen eşlerinin yuvalıktan çıkmasından rahatsız olup onları yuvalığın içine girmeleri için zorlayabilirler.

9. Kuluçka sırasında yuvalığın bitlenmesi: Bu durumda yapılacak en doğru şey yuvalığı değiştirmektir. Evcil hayvan mağazalarında satılan spreyleri yavrularda kesinlikle kullanmamalısınız.
Muhabbet Kuşu Üretimi

10. Yavruların yumurtadan zamanında çıkmaması: Bu durumun sebebi embriyonun yumurta içindeki gelişimini çeşitli nedenlerle tamamlayamaması, yumurta kabuğunu kıramaması ve yumurta içinde ölmesi olabilir. Örneğin çok fazla yumurtası olan bir dişi muhabbet kuşu tüm yumurtaları eşit derecede ısıtamayabilir. Yazın aşırı sıcak havalarda yavrular yumurtaların içinde kolayca ölebilir. Özellikle yazın yuvalığın içindeki yumurtaların üzerine çok az miktarda spreyle su sıkılabilir.

11. Disi muhabbet kusunun yumurtalarin uzerinden kalkmasi: Disi muhabbet kusu yumurtalar bos ise veya ortamdaki bir seyden rahatsiz olursa yumurtalarin uzerinden kalkabilir. 1-2 saatten fazla yumurtalarin uzerinde yatmayi birakirsa yumurtalar sogur ve icindeki embriyolar olur.

D. Yavrular Yuvalıktan Atladıktan Sonra Karşılaşılan Problemler

1. Yavruların yuvalıktan atladıktan sonra yem kırmayı öğrenememeleri: Yavrulardan bazıları yuvalıktan atladıkları halde yaşıtları gibi yem kırmayı öğrenemeyebilir. Bu durum insanlar açısından çok can sıkıcı ve üzüntü verici şekilde sonuçlanabilir. Bu şekilde ölen yavrular genellikle anne - babalarından erken ayrılan ve yem yedi sanılıp evcil hayvan mağazalarında satışa sunulan 4-5 haftalık yavrulardır. Örneğin evcil hayvan mağazasından farkında olmadan bu durumdaki bir yavruyu satın almış olabilirsiniz ve yavrunun yem kıramağını farkedersiniz, yavruyu anne babasına geri götürme şansınız yoktur. Bu durumda yavruyu elle beslemek gerekir fakat yavru buna rağmen yem kırmayı öğrenemeyebilir, günden güne eriyerek zayıflar ve ölebilir. Yavruların anne babalarından ayrılmadan önce yem kırmayı öğrenip öğrenmediklerinden mutlaka emin olunmalıdır. Bunun için anne babasından ayrılan yavruların kursakları gün içinde düzenli olarak kontrol edilmelidir. Yavru yem kırmayı başaramıyor ve kursağı boşsa yuvalığın içine veya kafese geri konmalıdırlar. Eğer aceleniz yoksa ve anne-babaları yavrulardan rahatsız olmuyor, onlara zarar vermiyorsa yavrular 2-3 aylık olana kadar onları anne-babaları ile beraber tutabilirsiniz. Bu sayede yavruların herşeyi daha hızlı öğrenirler. Yavruların elle beslenmesi konusunda kütüphanede ayrıntılı bir yazı mevcuttur.
Muhabbet Kuşu Üretimi

2. Yavrularda çarpık bacaklar: Eğer yavrularda bacaklar yanlara doğru açılıyor ve yavru ayaklarını karnında toplayamıyorsa çarpık bacaklılık söz konusudur. Bu durumda yavrunun ayaklarını bir araya getirmek için sünger veya bir bez parçası kullanılabilir. Ne kadar erken müdahale edilirse yavrunun ayaklarındaki problemin düzelmesi şansı o kadar fazladır. Bu konuyla ilgili kütüphanede hastalıklar kategorisinde ayrıntılı bir yazı mevcuttur.

3. French molt hastalığı: Bu hastalığa yakalan yavrularda kanat ve kuyruk tüyleri düşer. Kuş büyük ihtimalle hayatının sonuna kadar hiç uçamaz. Ender olarak dökülen kanat tüylerinin kalıcı olarak çıktığı görülür. Hastalığın sebebi bilinmemektedir. Bu çiftinizden mümkünse bir daha yavru almamak en doğrusudur. Özürlü yavruların dünyaya gelmesini hiç birimiz istemeyiz. Bu konuyla ilgili kütüphanede hastalıklar kategorisinde ayrıntılı bir yazı mevcuttur.

4. Kuşlar neden sürekli yumurtlar? Dişi muhabbet kuşumuz 4 yaşında ve son iki yıldır sürekli olarak yumurtluyor. Şu ana kadar yumurtalardan hiç yavru çıkmadı. Bu şekilde yumurtlamaya devam etmesi bir sorun oluşturur mu? Yumurtlamasını durdurmak mümkün mü?Sürekli ve fazla sayıda yumurta yapma özellikle papağan türlerinde ve muhabbet kuşlarında karşılaştığımız bir durum. Bir yumurtlama döneminde 2-6 adet yumurtadan daha fazla yumurtlama ya da yıl içinde toplam yumurtlama sayısının artması aşırı yumurtlama olarak adlandırılır. Dişi muhabbet kuşları kafeste erkek kuş olmadan da yumurtlayabilir.
Kafes kuşlarında aşırı (veya sürekli) yumurtlamanın genel sebeplerini şöyle sıralayabiliriz: Hormonal bozukluklar, bazı hastalıklar, yetersiz beslenme, büyüme döneminden itibaren sahibi tarafından elde büyütülmesi ve beslenmesi.
Muhabbet Kuşu Üretimi

Aşırı veya sürekli yumurtlama problemi birçok sağlık problemini de beraberinde getirebilir. Bu problemlerin çoğu yumurta üretiminden dolayı artan kalsiyum ve protein ihtiyacına bağlı olarak şekillenir. Yumurta tıkanması, yumuşak kabuklu yumurta yapılması, osteoporozis (kemik erimesi) ve buna bağlı patolojik kırıklar, kilo kaybı, tüy ve deri problemleri ve diğer beslenme hastalıkları bunların içinde ilk akla gelenlerdir. Bu sağlık sorununun çözülmesi için çok değişik tedavi seçenekleri bulunmaktadır.

Kafesin yerinin değiştirilmesi, kuşun gün ışığından yararlandığı sürenin 8-10 saatin üstüne çıkarılmaması, erkek kuş varsa dişiden ayrılması ve birbirlerini duymayacakları odalara alınması, kafesteki ayna gibi yumurtlamayı stimüle edecek aksesuvarların çıkarılması, kuluçka yeri yoksa ilave edilmesi ya da varsa çıkarılması veya yerinin değiştirilmesi, yalancı plastik yumurta konması gibi değişiklikler yumurtlama problemini ortadan kaldırabilir. Beslenme hatalarının düzeltilmesi, vitamin, mineral ve protein eksikliklerinin tespit edilip giderilmesi, protein kaynaklarının değiştirilmesi, veteriner hekiminiz gerekli görüyorsa hormon tedavileri yapılması sürekli yumurtlama sorununu çözmek için yardımcı olacaktır. Bunların dışında cerrahi yöntemle üreme organlarının alınarak kuşun kısırlaştırılması radikal bir çözüm olarak düşünülebilir. Ancak kuşların hem genel yapılarının hem de üreme organlarının hassasiyeti nedeniyle bu ameliyatlar çok riskli kabul edilmektedir.

Veteriner Hekim Talat GÜLBAY - http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=220128&yazarid=90

E. Üretimin Püf Noktaları

Yuvalık Kontrolü: Kuluçkadaki çiftler, özellikle dişi muhabbet kuşu mümkün olduğunca az rahatsız edilmelidir. Yumurta ve yavru kontrolu yapılırken yuvalığın kapağı bir anda açılmamalıdır.
Yuvalık kontrolunün günde en az iki defa yapılmasında fayda vardır. Bu kontrolller anne veya babanın zarar verdiği yavruları daha erken farketmenizi sağlar, yavruların daha fazla zarar görmesini engelleyebilirsiniz. Yumurtayı kırmış fakat yumurtadan çıkamamış civcivlerin yumurtadan çıkmasını sağlayabilirsiniz. Günü geldiği halde yumurtadan çıkmamış yavruları kurtarmanın yolu ise yumurtalara numara vermek ve zamanında çatlamayan yumurtaları özenli bir şekilde açmaktır.

Üretim ortamı ve malzemeler: Üretim ortamı temiz, sessiz ve güneş alan bir ortam almalıdır. Bazı üreticiler zifiri karanlık ortamlarda sadece florasan lamba kullanarak üretim yapmakta, kuşlar belki de ömürleri boyunca güneş ışığından mahrum kalmaktadır ki bu da çok yanlıştır. Üretimde kullanılan malzemeler her çift için farklı olmalıdır. Örneğin her çiftin yem, mama kapları, suluğu ayrı olmalıdır. Bu sayede üretimhande ortaya çıkabilecek bir salgın hastalı daha kolay farkedebilir ve önleminizi alabilirsiniz. Verimli üretim yapabilmek için çiftlerinize en iyi imkanları sağlamalısınız, üretimdeki muhabbet kuşlarının uçma imkanları olmadığı için üretimde kullanılan gözler mümkün olduğunca büyük olmalıdır. Yuvalıklar da yavruların anne tarafından ezilmemesi için veya birbirini ezmemeleri için yeterince büyük olmalıdır.
Muhabbet Kuşu Üretimi

Yuvalık ne zaman takılmalıdır ? Muhabbet kuşları 8-12 aylık arasında erişkin olurlar, dişilerin erişkinliğe ulaşması erkek muhabbet kuşlarından daha uzun sürer. 6 aylık bir çift muhabbet kuşunun kafesine yuvalık takmak doğru degildir. 9 aylık olduklarında çiftlerinizin kafesine yuvalık takabilirsiniz. Dişinin yuvalığa ilgi duyması ve yumurtlaması 2-3 ay sürebilir. Damızlık muhabbet kuşlarını satın aldığınızda ortama alışmaları için onlara en azından 1-2 ay süre tanımalısınız. Bir çok kişi sabırsız davranıp satın aldığı damızlık muhabbet kuşlarını eve getirdiği gibi kafeslerine yuvalık takmaktadır. Kuşları satın alan kişi, kuşların geldiği ortamı, yorgun olup olmadıklarını, yaşlarını bilmediği için kafese hemen yuvalık asmak doğru degildir.

Eş seçimi veya tanıştırma nasıl yapılmalıdır ? Genelde evde tek muhabbet kuşu besleyen insanlar evcil hayvan mağazalarından satın aldıkları 2. bir kuşu eve getirdiklerin kuşların hemen eş olacaklarını zannederler. Durum hiç de sanıldığı gibi degildir. Örneğin uzun yıllar tek bakılan muhabbet kuşları yıllarca kendi türünden bir canlı görmedikleri ve insanlar ile arkadaşlık etmeyi seçtikleri için eve yeni gelen kuşa hiç ilgi göstermezler hatta kıskanıp ona zarar vermeye de kalkışabilirler. Bu yüzden 1 yaşını doldurmadan tek beslediğiniz kuşunuza eş almanızı tavsiye ederiz. Eğer çift olarak kuş satın alıyorsanız ve yavru alma hevesiniz varsa kuşları satın alacağınız yerde bir müddet kuşları izleyip, birbiriyle anlaşan, birbirini kaşıyan veya besleyen bir çift muhabbet kuşunu seçmelisiniz. Tek olarak baktığınız bir muhabbet kuşuna eş almak istediğinizde yapılacak en doğru davranış ona eşini kendisinin seçme fırsatını tanımanızdır. Örneğin kuşunuzu evcil hayvan mağazasında bir çok arkadaşının bulunduğu bir kafese koyup bir süre izlersiniz. Anlaştığı bir muhabbet kuşu varsa onu satın alırsınız. Dişi muhabbet kuşları daha zor eş seçtikleri için salmadaki erkek sayısının dişi sayısından daha fazla olmasında yarar vardır. Eğer kuşunuzun eşini seçme şansı yok ve siz ona eş aldıysanız onları bir araya getirdiğinizde anlaşabilmeleri için onlara zaman tanımalısınız. Örneğin 2. kuşunuzu satın aldığınızda onları bir süre ayrı kafeslerde tutup daha sonra bir araya getirmek, tanıştırma için sıkça kullanılan bir yöntemdir.

Üretim için çift seçimi: Muhabbet kuşu üretmeye karar veren insanlar genelde evcil hayvan mağazalarından yaşını ve geçmişini bilmedikleri damızlık muhabbet kuşları satın alırlar. Yavru alma hevesi olan herkese tavsiyemiz yavru muhabbet kuslari alip bunlari buyutmesidir, yani yaklaşık 1 senelik bir bekleme suresi vardır. Damızlık muhabbet kuslarini satin aldiginizda bu kuslarin gecmisini, yaşlarını bilmediginiz icin onlara ne kadar iyi bakarsaniz bakin yavru alamayabilirsiniz. Ornegin disi yumurtlasa bile yumurtlarina kiran bir kus olabilir veya erkek disi kuslara hic ilgi gostermeyen çok yaşlı bir kus olabilir.

Eş alırken nelere dikkat edilmelidir ? Tek baktığınız muhabbet kuşunuza eş alırken mümkün olduğunca onun yaşına yakın bir muhabbet kuşu almanızada fayda vardır. Örneğin 2 yaşındaki bir muhabbet kuşuna 2-3 aylık bir yavruyu eş olarak almak doğru degildir. 2 yaşındaki kuş çiftleşmeye fazlasıyla istekli ise davranışları yavru için fazlasıyla rahatsız edici olabilir. 1 yaşındaki bir muhabbet kuşuna mümkünse 6 aylıktan daha büyük bir eş alınmalıdır. 3-4 yaşındaki bir muhabbet kuşuna ise en azından 1 yaşında bir eş alınması daha uygundur.
Muhabbet Kuşu Üretimi

Muhabbet kuşlarından kaç yaşına kadar yavru alınabilir ? Dişi muhabbet kuşlarından 3-4 erkek muhabbet kuşlarından 6 yaşına kadar yavru alınabilir. İlerleyen yaşına rağmen hala çiftlerinizden yavru almaya çalışırsanız onların sağlığını tehlikeye atan durumlar söz konusu olabilir. Örneğin yumurta tıkanması yaşlı kuşlarda daha fazla görülür ve dişi muhabbet kuşunuzun ölümüne sebep olabilir. İlerleyen yaşlarda yavru bakımı çiftler için daha stresli ve yıpratıcıdır.

Kızıştırma: Çiftleşme ve üreme belirtileri göstermeyen kuşları daha istekli hale getirmek için çeşitli yöntemler denemek mümkündür. Uygulanabilecek yöntemler bazı çiftlerde işe yarayabilir, bazılarında işe yaramaz. Örneğin yem karışımına nijer gibi kızıştırıcı tohumlar ekleyebilirsiniz. Çiftlerinize çok az miktarda bal verebilirsiniz. Salmalarda dinlendirme yoluna gidebilirsiniz. Kuşların anlaştıkları halde çiftleşmemesinin sebebi %90 sahibinin onlara uyguladığı bakım ile ilgilidir. Bakım koşullarınızı yeniden gözden geçirmeniz gerekir.

Üretime hazırlama: Üreticiler kuşlarını üretime hazırlarken onları salmalarda tutarlar, salmalarda barınan muhabbet kuşlarının uçma imkanları vardır. Uçma imkanına sahip olan kuşlar da kafeste bakılanlara göre fiziksel anlamda üretime çok daha hazır olurlar. Salmalarda daha geniş hareket alanı olduğu için vücutlarında yağlanma daha az olur. Üretime hazırlanan kuşlara daha az yağlı bir yem karışımı verilmesi daha uygundur. Örneğin salmalardaki kuşlarda yemdeki aspur (darıya oranla daha yağlı bir tohumdur) oranı %20 üretimdekilerde %35 olabilir. Üretimdeki çiftler yavru büyüttükleri için hergün mama verilmesi gerekmektedir. Salmalarda üretime hazırlanan kuşlara çok daha seyrek olarak mama verilmelidir. Örneğin haftada 1-2 defa.

Dişi ve erkek muhabbet kuşu üreme isteğini nasıl belli eder ? Dişi muhabbet kuşları yumurtlayacakları zaman normalden daha fazla kalsiyum tüketirler. Eğer kafese asılı bir yuvalık varsa dişi muhabbet kuşu zamanının çoğunu yuvalıkta geçirir. Bu sırada yuvalığın içinde kemirme sesleri duyabilirsiniz. Dişi muhabbet kuşu yuvalık zeminini içgüdüsel olarak kemirir. Erkek muhabbet kuşları çiftleşmek istediklerinde eşlerine sürekli kur yaparlar, erkek ayağını dişinin sırtına koymaya çalışır.
Muhabbet Kuşu Üretimi

Yavrunun gelişimi ve bağımsızlığını kazanması: Yavrular genelde 4-5 haftalıken yuvalıktan atlamaya başlarlar veya erkek/dişi muhabbet kuşu tarafından yuvalıktan atılırlar. Üreticiler genelde yuvalıktan atlayan yavruları hemen ayırırlar, yavru yem yemeyi biliyorsa onu ayrı tutmaya devam ederler, yavru yem yemeyi bilmiyorsa onu tekrar yuvalığa geri koyarlar.

Bir çift kaç yavru bakmalıdır ? Bir çift muhabbet kuşu her kuluçkada ortalama 4-6 arası yavruya fazla zorlanmadan bakabilir. Tavsiye edilebilecek sayı ise bir çifte en fazla 5 yavru baktırmaktır. Çiftler 2 aylık aralarla üst üste kuluçkaya yattıkları için her kuluçkada 6-7 yavru bakmak onlar için fazlasıyla yıpratıcı olur. Bu yüzden eğer çiftiniz birden fazlaysa fazla olan yumurtaları veya yavruları daha az sayıda yavru büyüten çiftlerinde altına koymak iyi bir yöntemdir.

Bir dişi senede kaç defa kuluçkaya yatabilir ? Bu sorunun cevabı aynı zamanda muhabbet kuşlarınızın yaşıyla da ilgilidir. Muhabbet kuşları eğer yuvalıkları çıkarılmassa bütün bir sene boyunca yavrulayabilirler. Bu kesinlikle yapılmamalıdır çünkü yuvalık çıkarılmassa zaman ilerledikçe sorunlar başgöstermeye başlar. Eşler hiç durmadan üst üste kuluçka yaptıkları için aşırı derecede zayıflar ve ölebilirler. Yorgun düştükleri için yavrulara olması gerektiği gibi bakamazlar. Yumurtadan çıkan yavrulardan bir kısmı ölür. Genç 2-3 yaşlarında bir çift muhabbet kuşu bir senede hiç zorlanmadan 3-4 defa kuluçkaya yatabilirler. İdeal olan ise çiftlerinizden senede ortalama 2-3 defa yavru almaktır. Üreticiler için bu sayı 4-5 olabiliyor. Unutulmaması gereken nokta çiftlerin kuluçkalardan sonra dinlendirilmesidir. Örneğin 8 aylık zaman diliminde üst üste 4 defa yavru alınan bir çift muhabbet kuşu en azından 4-5 ay salmalarda dinlendirilmelidir. Kuşların yaşı ilerledikçe kuluçka sayıları azalır, kuluçka sırasında çıkan problemler de artar.
Yavrular birbirini besleyebilir

Üretim süresince bakım ve beslenme: Üretimdeki çiftler ve yavruları için kuluçka süresince her gün mama yapılması gerekir. Mamalar belirli saatlerde verilmeli ve belirli bir süre sonunda toplanmalıdır. Dişi muhabbet kuşları bu dönemde yumurtlarken kaybettikleri kalsiyumu karşılamak için yavrular yumurtadan çıktıktan sonra yumurta kabuklarını yerler. Ayrıca hergün verdiğiniz yumurta mamasına haşladığınız yumurtanın kabuklarını toz haline getirip ekleyebilirsiniz. Kuşların kalsiyum ihtiyacını karşılaması için kafeslerinde her zaman mürekkep balığı kemiği veya alçıdan yapılmış gaga taşları bulunmalıdır.
Muhabbet Kuşu Üretimi

Üretim aşamalarında yuvalığın ve kafesin temizliği: Kuluçka sırasında ve yavrular yumurtadan çıktıktan sonra çekinmeden kafes temizliğini herzamanki gibi yapabilirsiniz. Üretim aşamalarında genelde akıllarda soru işareti yaratan konu yuvalığın temizliğidir. Üreticiler genelde yuvalığın içinde kullandıkları talaşı her kuluçkada değiştirirler. Yavruların tamamının yuvalıktan atlama süreleri olan yaklaşık 2 aylık süre zarfında yuvalığın içinde kullanılan talaşı hiç değiştirmezler. Çiftleriniz sizden ürkmüyorsa ve yavruları elinize almanızı yadırgamıyorlarsa 2 aylık süreçte 2-3 defa yuvalığın içindeki talaşı değiştirebilirsiniz. Eğer yuvalığın içinde talaş veya benzeri bir malzeme kullanmassanız, yavruların ve dişi muhabbet kuşunun dışkısı yuvalığın içinin balçık gibi olmasına ve kokmasına sebep olur. Dışkılar yavruların ayaklarında kuruyabilir. Bu durumda yavruların ayaklarını ılık suda bekleterek kuruyan bu dışkıları kolayca temizleyebilirsiniz. Yuvalığın içinde talaş kullanılırsa yavruların kendi dışkıları talaşla birleşerek kurur ve yavruların ayaklarının pislenmesi engellenir.
Muhabbet Kuşu Üretimi

Dişinin yumurtlayacağını nasıl anlarız ? Dişi muhabbet kuşu yuvalıkta daha fazla vakit geçirir, seyrek olarak, özellikle çiftleşmek ve dışkılamak için yuvalıktan çıkar. Dışkısının miktarı da normalda kat kat fazla olur. Yuvalığın zeminini kemirir. Normalde daha fazla mürekkep balığı kemiği tüketir.

Farklı türdeki/boyuttaki muhabbet kuşları eş olur mu ? Eş olabilirler. Boyut olarak aralarında farklılık olursa çiftleşme aşamasında sorunlar olabilir. Muhabbet Kuşu Üretimi

Muhabbet Kuşu Bakımı

Muhabbet Kuşu Bakımı
Yuvadan yeme düşme aşamasındaki yavrular, yem kırıp su içmek gibi pek çok davranışı genelde babalarını taklit ederek öğrenmektedirler; bu düzeyde iken koparılıp alınan bebekler henüz kabuklu yemleri kırıp yemeyi, yemliğin suluğun yerini bulmayı hatta tünekte durmayı bilemezler.
Ayrıca bu kadar minik yavruların sıcak yuva ortamına, çok uykuya da gereksinimleri var. Bunların da sağlanması gerekmektedir.

Kısaca bakım, beslenme, sevgi, ilgi insanbebeklere gösterilenle aynı olmalıdır.
Muhabbet Kuşu Bakımı

İlk günü olması ve ortam değişikliği nedeniyle yaşadığı stres, durgunlaşmasına ve yem yemesinde azalmaya neden olur. Kafesi; ısısı 20 dereceden az olmayan, hava akımı bulunmayan, sakin bir yere koyun. Yuvalarının karanlık, korunaklı ve sıcak ortamına olan gereksinimlerini belli etmek için kafes tabanındaki kağıtların altına saklanma şeklinde davranış gösterebilir. Aslında bu durum için en uygun şey, tabanın bir kenarına, girişi biraz genişletilmiş hamster yuvası koymaktır, tabii kafesiniz çok küçükse sığmayabilir. Uzun süre uyuması ve hafif ishal görülmesi normaldir. Ancak kütüphanede belirtilen hastalık belirtileri de gözardı edilmemelidir.
Muhabbet Kuşu Bakımı

Kafeste, tünekte durmasını pek beceremeyeceği için, yerdeki dışkılara bulaşmaması/yememesi, dökülen yemleri de tüketmemesi için kafes altına çapraz şekilde ağaç dalından tünek yapmaya çalışın. Henüz düzgün olmayan yüzeylerde yürümesini de beceremez ancak kafes alt ızgarası ilk 1-2 günden sonra mutlaka konulmalıdır. Salıncak takılması henüz dengelerini tam sağlayamadıklarından sağlıklı olmaz. Ayna asla bulundurulmamalıdır. Kafese kademeli olarak 2 tünek takılmalı, bunların yemlik ve suluğa kolayca erişim sağlayacak, birbiri arasında kolaylıkla ulaşabileceği konumda olmalarına özen gösterilmelidir. Kendi görüşüm olarak, bu süreçte mubiş sesi dinletilmemeli, hafif ses tonu ile konuşulmalıdır.
Muhabbet Kuşu Bakımı

Tabana (şeffaf cam kültablası vs.) minik bir kap içine ve tünek altına rastlamayacak konuma kaliteli, kabuklu normal yem köşeye konulmalı, çok az da yere (kaptan yemeye başladığında yere hiçbir besin konulmaz) serpiştirilmelidir. Suluk , kelepçesi içten takılarak kafesin köşesine tabana yakın biçimde takılmalıdır. Muhtemelen yaşayacağı yem değişikliği, direnç düşüklüğü, beden gelişiminin tam anlamıyla gelişmemesi nedenleriyle yeşil meyve ve sebzeden bir süre uzak tutulmalıdır. Ayrıca bu yem değişikliği ve anne kursak sütünden farklı olarak ilk kez kabuklu yem yemesi, dışkısında da farklı bulgulara/görünümlere yol açabilir. Kabuksuz yem asla verilmemelidir (yalnızca şırınga ile elle beslemede kullanılır). Daldarı bulunabiliyorsa ince kabuklu olduğu için rahatlıkla verilebilir. Kafesin orijinal yemliklerine de yem konulmalıdır. Tabana beyaz kağıt havlu serilmeli, dışkı kontrolü yapılmalıdır. Bazen yem yediği halde su içtiği (normalde çok az miktar ve sayıda içerler) görülmeyebilir, bu durumda benim uygulamam çok temiz (eczanelerden de alınabilir) bir damlalıkla temiz su (damlalıkla fışkırtmayın, hafif baskıyla ucuna geleni içecektir)vermektir. Bazı arkadaşlarımız çay kaşığı ile de vermektedir, herşeyden ilk görüşte korktukları için şeffaf plastik olması yarar sağlayabilir.
Muhabbet Kuşu Bakımı

Her ne kadar mürekkep balığı kemiğine ilk etapta yaklaşmayacak olsa bile konulmalı ayrıca kaliteli bir kuş kumu (ya da karışım) alınarak hem ayrı kapta hem yere az miktarda serpilerek hem de biraz yemine karıştırılarak verilmelidir. Yumurta maması da taze olarak yapılarak gene minik bir kap içinde verilmeli, birkaç saatten fazla bulundurulmamalıdır. Bu kaba ilgi duymaması halinde yemi ile karıştırılmalı ancak birkaç saat sonra yemle birlikte atılmalıdır.

Kaşınmaları, tüylerini düzeltmeleri normal bir davranıştır, gözlemlerinizin içinde bulunması gereken parazit kontrolünde herhangi bir bulguya rastlanmaması durumunda sağlık işareti olarak da kabul edilmelidir.

Biraz kendine geldiğinde, ayaklarında birikmiş dışkı vs. varsa ılık su ile ıslatılmış bez ile hafifçe yumuşatmalısınız, aksi halde sertleşerek yürümesini, parmaklarının hareketini kısıtlar. Minik dostlarımıza, özellikle soğuk ortamlarda birkaç aylık olana kadar banyo yaptırmayın, içine girebileceği büyüklükteki su kaplarından uzak tutun.

Tüneklerde her iki bacağını gizleyecek biçimde gövdelerinin üzerinde durmaları, tek bacaklarını karınlarına çekerek oturmaları, başlarını arkaya çevirip kanatları arasına gömerek bıcırdayıp uyumaları, gelişme/geliştirme amaçlı olarak tüneklere veya tellere tutunarak ya da tabanda kanat açıklıklarına uygun bir boşluk bularak kanat çırpmaları , önce bir sonra diğer bacaklarını arkaya uzatıp bitiminde her iki kanatlarını omuzlarından yukarı kaldırarak gerinmeleri, vücut ısılarını korumak için uyurken tüylerini hafif kabartmaları normal sayılacak davranışlardır.
Ancak; hastalık belirtileri olan davranışlar ile normal davranışlar arasındaki farklılıklar çok iyi ayırt edilebilmelidir.
Muhabbet Kuşu Bakımı

Kendini toplayıp yeme içmesi, dışkısı, neşesi yerine geldiğinde (1-2 günde belli olur) uykusunu asla bölmemek, üşütmemek, rahatsız etmemek, uykusunu bölmemek kaydıyla elinize alabilir, yem uzatabilirsiniz. Ancak güvenlik önlemlerine dikkat edin, bu yumurcakların ne yapacağı belli olmaz, hareket bile etmediği düşünülürken uçmaya kalkabilir.
Nelerdir bu güvenlik önlemleri :

* İlk kez bulundukları bir ortamda kafeslerine geri dönmeyecekleri için, odada tam karartma sağlanabilecek kadar akşam saatlerinde çıkarmalısınız. (Bu uykularını bölmeniz ya da geç uyumaları anlamına gelmiyor)
* Ortamda, arkalarına düşebilecekleri vitrin, kanepe, divan, TV sehpası gibi eşyaların boşlukları mümkün olduğunca yastık, örtü vs. ile kapatılmalıdır.
* Her türlü ısı kaynağı (soba, boru, ısıtıcı, kaynar su, sıcak tencere, sıcak avize vs.) kaldırılmalı, kapatılmalıdır.
* Pencere, vitrin aynası, camlı kapı gibi derinlik duygusunu kaybedecekleri şeyler örtülmelidir.
* Genelde tül, vitrin üzeri, tablo, avizelere (mümkün olan en yüksek eşyalar) konacaklarından el altında merdiven, sandalye gibi eşya bulundurulmalıdır.
* İlk uçuşlarında güçleri yemleyeceğinden hedefledikleri yere gidemeden düşerler veya duvarlara tutunmak isteyip aşağı kayarlar.
* Kondukları yerde bir süre dinlenmelerine, etrafın koordinatlarını belirleyip tanımalarına izin verilmelidir. Her ne kadar bir odada çok alışkın şekilde uçan kuşlar, bir başka odaya geçtiklerinde bocalarlar.
* Uygun olmayan , erişilemeyecek yüksek yerlerden uzaklaşması için yüksek bir yere önceden bir ağaç dalı yerleştirilebilir.
* Bir süre dolaşması sağlandıktan sonra ilk seferlerde, kuşa biraz yaklaşılıp karartma yapılır (tabii kendi güvenliğinizi de alın) ve avuçlamamak kaydıyla parmak üzerine açık ele içine alınarak kafese konulur. Bu işlem öncesinde kafesin yaklaştırılması yarar sağlar. Bir kişi de eli elektrik düğmesinde beklemelidir. Korkmaları nedeniyle uçmaya başladıkları anda ortam aydınlatılmalıdır. PC ekran ışığında bile rahatça uçtuklarından karartmaya dikkat edilmelidir.

Günlük Serbest Uçuşlar
Muhabbet Kuşu Bakımı

Muhabbet Kuşu Bakımı
Muhabbet kuşları ve diğer kuşlar aslında mümkün kadar çok süre ile serbest uçuşa ihtiyaç duyar. Bu özellik yaratılışlarında vardır. Doğa, uçucu yaratıklar olduğundan kanatları vermiştir. Muhabbet kuşları serbestçe tüm gün uçabilseler kesinlikle ideal olacaktır. Bu da, kuş sahibinin büyük bir salması veya kuşları için düzenleyebileceği odası varsa mümkündür.Muhabbet Kuşu Bakımı

Muhabbet Kuşu Cinsiyet Anlama

Muhabbet Kuşu Cinsiyet Anlama

Muhabbet Kuşu Cinsiyet ve Yaş
Birçok kuş sahibi kuşunun dişi veya erkek olup olmadığını bilmek isteyebilir.Yetişkin bir kuşun cinsiyet tayini gayet basittir. Renk ve mutasyonlara göre ve hormon dengelerine göre cere renklerinde çeşitlilik olabilir ve farklılıklar ortaya çıkabilir.

Cere ismi verilen gaga üstündeki et parçasının rengine bakmak cinsiyeti belirlemekte önemlidir. Sağlıklı kuşlar tipik cere renkleri sergiler.

Üreme Ayındaki Dişi Kuşların Ceresi
Muhabbet Kuşu Cinsiyet Anlama

Yetişkin ve sağlıklı dişi kuşlarda genellikle kahve rengine bakan bir cere rengi bulunur. Eğer bir dişi üremeye hazırsa cere rengi koyulaşır ve cerenin derisi çatlak ve kuru bir görüntü alır.

Örnekler:
Female budgie in the breeding mood Female budgie in the breeding mood Female budgie in the breeding mood Female budgie in the breeding mood Female budgie in the breeding mood

Üreme Zamanında Olmayan Bir Dişi Ceresi

Cere dokusu daha pürüzsüzdür ve bej rengindedir. Eğer açık mavi bir renge dönüştüyse bu kesinlikle üremeyemeyecek durumda olduğunu gösterir. Dişi hasta olduğunda cerenin rengi beyaza ya da açık maviye kadar renk değiştirebilir.(Sağdaki resim)Hastalıktan kurtulduğu an cere tekrar kahverengiye dönüşecektir.

Örnekler :
Female budgie not in the breeding mood Female budgie not in the breeding mood Female budgie not in the breeding mood Female budgie not in the breeding mood Female budgie not in the breeding mood

Not: Hormon dengesi bozulmuş bir dişinin ceresi uzun süre açık mavi renkte kalabilir.Bu aylarca sürebilir. Hasta veya rahatsız bir iç organı bu hormon dengesinin bozulmasına sebep olabilir. Resim hasta bir kuşun cere durumunu gösteriyor.

Üreme Zamanında Erkek Kuşlar
Muhabbet Kuşu Cinsiyet Anlama

Erkek kuşlar, koyu mavi renkte bir cereye sahiptir. Rengin durumu sağlık ve hormon durumuna göre çeşitlilik gösterebilir. Bir erkek kuşun eşleşme zamanı cere rengine gore kesin belirlenemez, onların rengi her zaman parlak maviye yakındır.

Örnekler :
Male budgie in the breeding mood Male budgie in the breeding mood Male budgie in the breeding mood Male budgie in the breeding mood Male budgie in the breeding mood

Eşleşme Zamanında Olmayan Bir Erkek Kuş Ceresi

Hasta ve eşleşmek istemeyen bir erkek kuşun ceresi rengini kaybeder ve koyu dipli bir renk alır.

Örnekler :
Male budgie not in the breeding mood Male budgie not in the breeding mood Male budgie not in the breeding mood Male budgie not in the breeding mood Male budgie not in the breeding mood

Not: Bazı durumlarda eşleşmek istemeyen bir erkeğin burun deliklerinin etrafı sarı renge dönüşebilir.( Sağdaki resim) Hastalık belirtisi de olabilir.

Hasta Erkek Kuşlar
Muhabbet Kuşu Cinsiyet Anlama

Rahatsızılık belirtisi olarak ve hormon değişimi sonucunda koyu kahve renge dönüşen cere, üreme organlarında tümör belirtisi olabilir. Yalnız her testis tümöründe cere kahveye dönüşmeyebilir. Cerenin rengi,üreme sezonundaki dişilerin ceresiyle karıştırılabilir. Testis tümöründe oluşan cere görüntüsü:
Male budgie with a disturbance of the hormone release not caused by a testicle tumour Male budgie with a disturbance of the hormone release not caused by a testicle tumour

Testis tümöründen kaynaklanan hormon değişiminde oluşan cere rengi:
Male budgie with a disturbance of the hormone release caused by a testicle tumour Male budgie with a disturbance of the hormone release caused by a testicle tumour

Tahmini Zor Durumlar
Muhabbet Kuşu Cinsiyet Anlama

Özel mutasyonlarda ve bazı renklerde cinsiyet tespiti yapılması zordur. Zor mutasyonlar, albino, lutino, ve üremeye hazır olmayan kuşlar, erişkin olmayan kuşlar.

Özellikle erkek kuşlar böyle durumlarda çok zor seçilir. Cere renkleri pembeden lilaya doğru değişebilir. Bazen de beyaz olabilir.

Zor mutasyonlar için örnekler: resimlerdeki kuşların hepsi erkektir.
Male budgie Male budgie Male budgie
Muhabbet Kuşu Cinsiyet Anlama

Uzman olmayan bir kimse için bunları ayırt etmek zordur. İlk bakışta iki resimdeki kuşun aynı cinsiyetten olduğu düşünülebilir. Fakat daha ayrıntılı incelendiğinde güç algılanan farklar görebilirsiniz. Genç erkekler pembe ya da mor cereye sahiptir. Burun delikleri etrafında beyaz halkalanmalar vardır ve cerenin geri kalanı beyazımsı mavi renkte.

Diğer resimler genç kuşlara ait. Sol taraftaki kuş dişi, sağdaki kuş erkek.
Young female budgie Young male budgie Muhabbet Kuşu Cinsiyet Anlama

Muhabbet kuşlarının vatanı

Muhabbet Kuşları Ana Vatanı
Muhabbet kuşlarının vatanı Avusturalya'dır. Papağan ailesinin küçük üyesidir. Ormanlar ve düz ovalarda gruplar halinde yaşarlar. Doğada yabani olarak yaşayan muhabbet kuşlarının renkleri yeşil, başları sarı ve sırtları enine siyah çizgilidir.Muhabbet kuşlarının vatanı Avusturalya'dır.
Papağan ailesinin küçük üyesidir. Ormanlar ve düz ovalarda gruplar halinde yaşarlar. Doğada yabani olarak yaşayan muhabbet kuşlarının renkleri yeşil, başları sarı ve sırtları enine siyah çizgilidir.
Boyları 17-20 cm. kadardır. Doğada tohumlar ile beslenirler. Yaşam süreleri 15-16 sene kadardır. Bazen yaklaşık 20 sene kadar yaşadıkları da olur.Muhabbet Kuşları Ana Vatanı

Evcil tipleri çok çeşitli renklerdedir.Ani ve büyük oranda ısı değişimlerinden korunmaları gereklidir. İnsanlarda olduğu gibi dünyayı renkli görürler, saniyede 150 resmi algılayabilir.Yüksek ve ani seslerden çok korkarlar, Evcil kuşların kendilerini bazı seslere alıştırması gerekir.
Örneğin ağır vasıtaların geçerken çıkardıkları seslerine ve son zamanların korkusu deprem gibi seslere alıştırılabilir. Bu sesler gece panik yaratır. Sık sık kuşlar korkutulmamalı. Örneğin titreşim gösteren araçlardan buzdolabı üstü gibi yerlerden uzak tutmalıdır. Muhabbet kuşları, neşeli, akrobatik, sevecen, sıcakkanlı ve şaşırtıcı küçük kuşlardır. Onların dostluklarını kazanmak için, ona zekice yaklaşarak ilgisini çekebilirsinz.
Çoğunlukla muhabbet kuşlarıda, size sizden önce yakınlık gösterebilirler. Ancak bu narin vücuttaki eğlendirici kişilik, ona kaba davranmanıza asla müsaade etmez. Bir çok muhabbet kuşu, omuzlarınızda vakit geçirmeyi çok sever.Muhabbet Kuşları Ana Vatanı

Bu özelliklerine rağmen genellikle kucaklanacak, okşanacak hayvanlardan değildirler. Muhabbet kuşları, kendilerine her gün dokunulmasını isterler. Eğer dokunuşlarınızı yeterli bulmazlarsa utangaç, vahşi ve bazen de yaramaz olabilirler. Kolay edinilebilir olmaları ve konuşabilme yetenekleri tercih edilmelerindeki en önemli etkendir. Çok zeki ve kolay öğrenen bir kuştur.Çok dayanıklıdır. Topluluk halinde olmaktan hoşlanırlar. Muhabbet Kuşları Ana Vatanı